Chỉ từ một project “làm cho vui” của cậu sinh viên Phần Lan Linus Benedict Torvalds; có lẽ chính cậu cũng không ngờ, qua 25 năm, Linus đã phát triển thành hệ điều hành “tầm vóc” với sức ảnh hưởng sâu rộng đến như vậy.
Hiện nay, Linux là hệ điều hành thống trị trên server, và cơ bản cho Android. Vẫn 100% miễn phí và nguồn mở.
Nhân dịp sinh nhật 25 năm tuổi của Linux, hãy tìm hiểu 25 fact thú vị về hệ điều hành “trẻ trung” này:
Fact #2: Linux kernel hiện là project nguồn mở active nhất thế giới, với trung bình 185 patch mỗi ngày.
Fact #3: Nếu dồn hết cho một người, Linux sẽ mất đến 41.000 năm để xây dựng (tương đương với 5 tỷ đô la nếu tính theo tiền lương trung bình).
Fact #4: Linux Foundation trả Linus 10 triệu đô la mỗi năm để ông tiếp tục công việc phát triển Linux. Ông có net worth ở khoảng 150 triệu đô la.
Fact #5: Dù thu được nhiều tiền như vậy – Linus vẫn làm việc tại gia, nuôi mèo, rất giản dị. Dưới đây là bức ảnh chụp ông vừa làm việc vừa tập thể dục:
Fact #6: Khi còn phục vụ trong quân đội Phần Lan (tính toán đạn đạo), ông từng mua một cuốn Operating Systems: Design and Implementation của Andrew Tanenbaum. Cuốn sách miêu tả Minix – phiên bản giản dạy đơn giản của Linux – đã mở rộng tầm nhìn của Linus về triết lý Unix.
Fact #7: Hiển nhiên phiên bản Linux sơ khai nhất do Torvards viết 100%, nhưng hiện nay tổng cosebase chỉ có 1% là do ông đóng góp thôi. Ông quá bận bụi ghép code từ người đóng góp, hầu như chả có thời gian tự lập trình gì nữa cả.
Fact #8: Nhiều vĩ nhân phần mềm như Bill Gates và Mark Zuckerberg bỏ học để dành thời gian phát triển dự án riêng. Linux không chỉ tiếp tục sự nghiệp học vấn sau thành công ban đầu của Linux – ông còn học tiếp cho đến khi lấy bằng thạc sĩ.
Fact #9: Tuy chính tay Linus đã sáng lập nên Git, nhưng ông lại không chấp nhập pull request qua GitHub. Linux vẫn có mặt trên GitHub, với hơn 35.000 sao.
Fact #10: Linh vật của Linux là một con chim cánh cụt tên “Tux”.
Fact #11: Rất nhiều lập trinh viên từ nhiều công ty lớn có tham gia xây dựng Linux. Sau đây là danh sách chi tiết:
Fact #12: 97% siêu máy tính trên thế giới chạy trên Linux, trong đó có các cụm cluster của NASA.
Fact #13: SpaceX sử dụng Thiết kế “ít lỗi” đặc biệt của Linux cho các động cơ tên lửa Merlin của mình. Thông qua đó, Linux đã góp phần hoàn thành 32 nhiệm vụ không gian.
Fact #14: Năm 2009, chính quyền Munich, Đức, chuyển từ Windows sang Linux. Họ cho biết đến nay đã tiếp kiệm được hơn 10 triệu euro phí phần mềm. Nhưng nếu xét đến độ năng suất, họ có thể đã tổn thất ngang bằng hoặc thậm chí cao hơn con số này.
Fact #15: Linux chạy trên chiếc máy tính Raspberry Pi 5$ bé tý.
Fact #16: Linux là vua thế giới? Titanic là bộ phim thành công dầu tiên được sản xuất trên server Linux.
Fact #17: Tuy Gabe Newell (nhà sáng lập Valve) đã từng công khai phát biểu rằng Linux sẽ là tương lai của ngành game, nhưng Steam Machine console trên nên Linux của công ty này lại… flop dập mặt. Tổng giá trị cổ phần của Linux đã giảm nhẹ từ 2010.
Fact #18: Dronecode là tên của hệ điều hành Linux cho Drone (máy bay không người lái). Khoảng 1000 công ty phát triển dịch vụ drone dựa trên hệ điều hành này.
Fact #19: Toyota và Jaguar dự định tích hợp Automotive-grade Linux cho các đời xe tương lai của mình.
Fact #20: Linux có mặt trên nhiều nhà phân phối, hay còn gọi là “distros”. Hầu hết các distros này lại được dựa trên các distros khác. Distro phổ biến nhất là Ubuntu (được dựa trên Debian).
Bạn có thể xem cây phả hệ Linux đầy đủ dưới đây:
Fact #21: Red Hat là công ty tập trung vào việc phân phối Linux. Đây chính là công ty xoay quanh phần mềm nguồn mở có quy mô lớn nhất thế giới, và vẫn đang tiếp tục thu được 5 tỷ đô lợi nhuận trong năm nay.
Fact #22: Linux không nhất thiết đi kèm giao diện người dùng đồ họa hóa (GUI). Nhiều developers tương tác với hệ điều hành này thông qua command line shell – thường là Bash. Bạn cũng có thể tùy ý lựa chọn nhiều shell GUI, như Xfce và KDE. Khi bạn nghe “Xubuntu”, đây chính là “Ubuntu với Xfce.” Bạn có đoán được “Kubuntu” là gì không?
Ǝpʞ ɥʇᴉʍ nʇunq∩ :ɹǝʍsuɐ
Fact #23: Linux dùng GNU General Public License.
Fact #24: Linux dùng thiết kế “Giống Unix”, với Linux kernel nguyên khối quản lý hệ thống file, mạng, và điều khiển process. Các chức năng khác được thực hiện bởi module – đa phần đến từ GNU project.
Fact #25: Ngay cả Microsoft Windows (hệ điều hành đối thủ lớn nhất của Linux) cũng đang “ôm ấp” Linux với Ubuntu Bash tích hợp vào Windows 10.
Còn nữa, nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về Linux và Linus, sau đây là video rất hay. Linus sẽ bàn bề Linux và Git, cũng như quá trình giải quyết vấn đề của ông:
Hãy chúc mừng Linux và Linus vì 25 năm thành công vừa qua. Hy vọng, Linus và Linux sẽ tiếp tục phát triển, thành công, và biến lập trình thành lĩnh vực ngày càng hấp dẫn hơn.
Techtalk via freecodecamp
