Những động thái hiện tại cho thấy ngành công nghiệp game không tự do như nhiều người nghĩ.
Thời gian gần đây, ta chứng kiến một loạt những cái tên lớn trong ngành công nghiệp trò chơi điện tử từ chối bán sản phẩm tại Nga. Tính tới giờ, đã có Microsoft, Take-Two Interactive, Ubisoft, Electronic Arts, Activision Blizzard, Epic Games, CD Projekt và Bloober Team đưa ra quyết định cứng rắn, trong khi đó nhiều hãng game khác đồng thuận với quyết định trừng phạt kinh tế của Liên minh Châu u và Mỹ.
Twitch tuyên bố streamer Nga không thể nhận lương nếu như tài khoản của họ liên kết với những ngân hàng Nga nằm trong danh sách bị ảnh hưởng. Switch dừng chấp nhận đơn vị tiền tệ rúp, đồng thời đưa cửa hàng bán game trực tuyến của Switch tại Nga vào chế độ bảo hành.
Nếu nhìn rộng ra, ngành công nghiệp game đang đánh mất những gì khi thuận theo những lệnh trừng phạt cứng rắn?
Chia sẻ với GamesIndustry, IDC Consulting ước tính thị trường game tại Nga tạo ra 3,4 tỷ USD doanh thu trong năm 2021. Cũng giống với những thị trường khác, phần lớn con số này tới từ mảng game mobile với 1,4 tỷ USD, sát gót là mảng game PC với 1,2 tỷ USD. Theo ước tính, doanh thu mảng game console tại Nga chỉ đạt 864 triệu USD, trong đó 549 triệu USD tới từ hoạt động bán game trên cửa hàng trực tuyến.
Cũng theo ước tính của IDC, doanh thu mảng game trên toàn Châu u đạt mức 51,5 tỷ USD, đồng nghĩa với việc Nga chiếm tới 6% tổng doanh thu ngành game toàn Châu u; 8% trong số đó là tiền đổ vào game mobile, 12% đổ vào mảng game PC. Theo trang tổng hợp dữ liệu ngành game Newzoo, Nga là thị trường game lớn thứ 6 tại Châu u, và đứng thứ 15 toàn cầu.
Trong khi đó, Sensor Tower đánh giá Nga đứng thứ 13 trong số những quốc gia chi mạnh tay nhất mảng game mobile: lượng tiền đổ vào game từ người Nga chiếm 1% trên tổng số tiền nạp, cùng lúc đó Nga đứng thứ 5 trong danh sách quốc gia tải game nhiều nhất. Dù việc tải game không nhất thiết dẫn tới chi tiền vào game, nhưng quảng cáo đính kèm vẫn sản sinh doanh thu. Theo Sensor Tower ước tính, trong năm 2021, 2,8 tỷ lượt tải game tính trên cả hai nền tảng App Store và Google Play tới từ Nga.
Trò chuyện với GamesIndustry, Newzoo nhận định Nga đại diện cho cộng đồng người chơi lên tới 80 triệu. Chỉ cần một phần con số khổng lồ này không tiếp cận được với thị trường nữa, ngành công nghiệp sẽ lập tức cảm nhận ảnh hưởng. Theo Newzoo, Nga là sở hữu số người chơi GTA5 hàng tháng lớn thứ ba, vậy nên việc Take-Two ngăn người chơi Nga tiêu tiền trên GTA Online chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến báo cáo tài chính của tập đoàn khổng lồ.
GamesIndustry đã cố gắng kết nối với nhiều hãng game lớn, nhưng mới chỉ có CD Projekt tới từ Ba Lan phản hồi. Phát ngôn viên của CDP nói rằng game thủ Nga chiếm 5,4% doanh thu công ty trong 12 tháng qua, đồng thời chiếm 3,7% doanh thu của nền tảng bán game GOG.com do CD Projekt sở hữu.
Các công ty còn lại chưa phản hồi, nhưng nhìn vào lượng sản phẩm họ phát hành, ta có thể nhận định mất mát từ việc cắt bỏ thị trường Nga lớn nhường nào. Bên cạnh GTA5, Take-Two còn điều hành thị trường Red Dead Online và series game thể thao do 2K phát hành. Ngoài ra, còn có EA với tựa game bóng đá FIFA, Microsoft với dịch vụ GamePass, Activision Blizzard với Call of Duty, World of Warcraft, Candy Crush, Ubisoft với loạt bom tấn như Assassin’s Creed và Far Cry, Epic Games với Fortnite, … Trong top 10 công ty game mobile, mới chỉ Supercell dừng hoạt động giao thương tại thị trường Nga.
Vậy ngành công nghiệp game sẽ ảnh hưởng thế nào tới nền kinh tế Nga nói chung?
Theo Trading Economics, trang tổng hợp dữ liệu từ nhiều nguồn chính thức, game thủ Nga chi tới 356,3 tỷ USD trong suốt khoảng thời gian từ quý 4 năm 2020 tới quý 3 năm 2021 (hiện chưa có dữ liệu Q4 2021). Cho dù không thể so sánh con số chưa đầy đủ này với bức tranh toàn cảnh, ta vẫn có thể ước đoán ngành công nghiệp game chiếm gần 1% tổng hoạt động chi tiêu tại Nga.
Việc cắt bỏ một thị trường có mức doanh thu lên tới 3,4 tỷ USD chắc chắn sẽ ảnh hưởng mạnh tới báo cáo tài chính của các tập đoàn game lớn. Cho dù quyết định hiện tại có thể tới từ áp lực của các nhà đầu tư, nhưng hành động của các hãng game lớn ít nhiều cho thấy cách họ vận hành công ty ra sao, cũng như cách vận hành của một ngành công nghiệp vốn được cho là tự do.
GenK
GAME DESIGNER - LẬP KẾ HOẠCH CHO GAME
Location: Hà Nội
Salary: Competitive
Thực tập sinh Frontend Developer
Công Ty Cổ Phần Việt Nam Booking
Location: Hồ Chí Minh
Salary: Over 2 Mil VND
GAME DESIGNER - LẬP KẾ HOẠCH CHO GAME
Location: Hà Nội
Salary: Competitive
[TUYỂN GẤP]_CHUYÊN VIÊN PHẦN MỀM/ IT software developer (Lâm Đồng)
Location: Lâm Đồng
Salary: Competitive
GAME DESIGNER - LẬP KẾ HOẠCH CHO GAME
Location: Hà Nội
Salary: Competitive
INTERN/FRESHER REACTJS/NEXTJS FRONTEND DEVELOPER
Công ty Cổ phần Đầu tư và Công nghệ BAVAAN
Location: Hà Nội
Salary: 1 Mil - 3 Mil VND
Location: Hồ Chí Minh
Salary: Competitive
GAME DESIGNER - LẬP KẾ HOẠCH CHO GAME
Location: Hà Nội
Salary: Competitive
[Shizuoka, Japan] Embedded Software Developer
Location: Hokkaido
Salary: 82 Mil - 100 Mil VND
Chuyên viên tư vấn giải CNTT - Presale Sercurity- Thị trường Cambodia
Location: Hà Nội, Hồ Chí Minh
Salary: Competitive