Hệ sinh thái mở - hay còn được biết đến dưới tên gọi khác là Shanzhai – chính là lời giải được các công ty Trung Quốc sử dụng cho câu hỏi đặt ra ở trên. Với hình thức sinh thái này, các sản phẩm được sản xuất ra nhanh và linh hoạt hơn.
Thiết kế mở “Gongban” & “Gongmo”
Một số công ty ở Thẩm Quyến có năng lực đã dành rất nhiều nguồn lực, thời gian để thiết kế những sản phẩm tham khảo cho các doanh nghiệp khác sản xuất. Những thiết kế mở này được gọi là "gongban" - "public board". Những gongban này được rất nhiều các công ty sản xuất tại Trung Quốc sử dụng trực tiếp, sửa đổi hoặc phát triển thêm những tính năng mới của mình trên đó.
Văn hóa Shanzhai ngoài gongban còn một khái niệm nữa là gongmo. Đây là thuật ngữ dùng để chỉ các thiết kế vỏ tương thích được một số công ty sản xuất và thiết kế dành riêng cho các mạch thiết kế theo hình thức thiết kế mở gongban. Những ai có kinh nghiệm hoặc tìm hiểu thêm thông tin đều biết rằng việc thiết kế vỏ và khuôn cho một sản phẩm là không hề rẻ. Thông qua việc mở thiết kế, cộng đồng có thể giúp đỡ lẫn nhau tiết kiệm thời gian thiết kế, đồng thời có cơ hội tìm được các đối tác muốn đặt họ sản xuất vỏ để giảm chi phí ban đầu.
Văn hóa Shanzhai đã tạo cho Trung Quốc có hàng chục ngàn công ty sản xuất và công ty phân phối sản phẩm ra toàn cầu. Chính nhờ cộng đồng mở này nên các sản phẩm tại Trung Quốc luôn có sự thống nhất và giảm chi phí cho việc nghiên cứu phát triển sản phẩm công nghệ.
World Peace Industrial (WPI) là một công ty phân phối linh kiện ở Đài Loan và có văn phòng ở Trung Quốc. Hàng năm các nhóm công nghệ của họ phát triển và công bố khoảng 130 gongban gồm các thiết kế mở về điện thoại, máy tính bảng thông minh, đồng hồ thông minh, nhà thông minh và các bộ điều khiển trong công nghiệp - tất cả đều phân phối miễn phí. WPI kiếm tiền bằng cách bán các linh kiện điện tử được thiết kế trên mạch.
Văn hóa Shanzhai bùng nổ
Khoảng những năm 2010 là thời gian Shanzhai - văn hóa "mô phỏng" bùng phát mạnh mẽ nhất. Giai đoạn này, điện thoại di động của các thương hiệu lớn như Nokia, Motorola và Ericson thường được thiết kế đặc biệt cho các thị trường: Trung Quốc, Đông Nam Á, Nam Mỹ, Trung Đông và châu Phi. Hàng năm tại Thẩm Quyến đã sản xuất 200 triệu điện thoại và chịu trách nhiệm một phần tư thị trường điện thoại di động toàn cầu. Các công ty Trung Quốc tích lũy rất nhiều kinh nghiệm trong việc gia công và thiết kế sản phẩm điện tử cao cấp. Họ không chỉ đơn thuần là nhái lại các sản phẩm của Mỹ và phương tây nữa, họ bắt đầu sáng tạo.
Dual-SIM là một đặc trưng của các điện thoại được thiết kế theo văn hóa shanzhai mà sau này rất nhiều hãng điện thoại phải học từ Trung Quốc. Các công ty thiết kế bắt đầu lưu ý tới nhu cầu của người dùng và tạo ra những sản phẩm điện tử giá rẻ mang đặc trưng cho các nước châu Á, các nước đang phát triển. Đến ngày nay thực sự các công ty đi lên từ văn hóa Shanzhai đã tạo cho mình được những dấu ấn riêng trên thị trường thế giới.
Văn hóa "mô phỏng" đã mang lại cho Trung Quốc những gì?
Ngày nay khi xu hướng đồng hồ thông minh đang nổi lên trên thế giới. Ngay lập tức các công ty thiết kế đã tạo ra những mẫu thiết kế đồng hồ gongban và những kiểu dáng đa dạng tương thích với nó gongmo. Trong vòng 1 năm đã xuất hiện hàng loạt các công ty khác nhau với các loại đồng hồ thông minh phục vụ các nhóm đối tượng khách hàng khác nhau một cách nhanh chóng. Trong khi các công ty bên ngoài Trung Quốc phải mất rất nhiều thời gian để lên thiết kế, thử nghiệm thị trường, trước khi đưa đến sản xuất hàng loạt, một công ty sản xuất đồng hồ tại Trung Quốc cam kết có năng lực sản xuất và đóng gói khoảng 100.000 sản phẩm trong một tháng.
Ngày nay nếu có bất kỳ một xu hướng hay một ý tưởng sản phẩm nào có thể kinh doanh hay đưa vào cuộc sống, chỉ với một năm, sản phẩm đó sẽ trở nên cực kỳ phổ biến thông dụng và rẻ không thể tin được tại Thẩm Quyến – đây chính là nhờ văn hóa mở shanzhai.
Hình Fab12 - Một hệ sinh thái phát triển sản phẩm tại Thẩm Quyến
Đôi lời của người viết
Tại đợt công tác Thẩm Quyến tháng 8/2016 tôi đã có cơ hội tham quan và mang về rất nhiều trải nghiệm, kiến thức thực tế từ chuyến đi này. Quả thật, tôi và những người bạn FAB12 vô cùng ngưỡng mộ những người bạn Trung Quốc về sự chăm chỉ, học hỏi và khả năng sáng tạo của họ.
Cũng trong đợt công tác này, tôi đã được một người bạn ở Wired chia sẻ một video cực kỳ sinh động nói về Shanzhai - văn hóa sao chép, hay theo một cách nói của các bạn Trung Quốc là văn hóa mô phỏng (simulator). Đây là một trong chuỗi video ký sự về Thẩm Quyến - thành phố của tương lai - Silicon Valley of Hardware.
Nguồn: Tech.fpt.com.vn
Job Functions
CareerViet.vn
