Mặt trái của công nghệ AI khi sử dụng để nghiên cứu và phát triển thuốc

Khi nhắc đến việc sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo ra những loại thuốc mới, thông thường, việc tạo ra những thuốc có thể chữa bệnh sẽ được khuyến khích và tuyên dương, trong khi những loại thuốc gây độc cho con người sẽ bị phạt và khiển trách.

Vậy nhưng, chuyện gì sẽ xảy ra khi quy tắc thông thường này được đảo ngược, việc tạo ra những loại thuốc gây độc cho con người được tán thưởng. Hiện nay, với sức mạnh của máy tính, công nghệ AI hoàn toàn có thể được sử dụng để chế tạo ra những loại thuốc này, thậm chí là những vũ khí sinh học.

Những sự thật về tính 2 mặt của việc sử dụng công nghệ AI để bào chế thuốc đã được phát hiện bởi một nhóm nhân viên thuộc công ty Collaborations Pharmaceuticals, có trụ sở tại Bắc Carolina, Hoa Kỳ. Cụ thể, tại hội thảo "Vũ khí sinh học và hóa học", các nhà khoa học tham dự nghi ngờ rằng, những mô hình chế tạo phân tử có thể được sử dụng cho mục đích xấu.

Công nghệ AI được huấn luyện với việc sử dụng dữ liệu đầu vào từ nhiều nguồn khác nhau, từ thuốc bảo vệ thực vật cho đến những loại thuốc độc có thể gây hại cho sức khỏe, sau đó công nghệ này sẽ tính toán để tìm ra công thức thuốc độc hại nhất. Chỉ trong 6 giờ đồng hồ, công nghệ AI đã có thể tìm ra được 40.000 kết quả khác nhau.

Bà Filippa Lentzos, người điều hành tại Trung tâm nghiên cứu khoa học và an ninh tại trường King College (London, Anh), nhớ lại cảm giác rùng mình của bản thân và các khán giả tại hội thảo khi ông Sean Ekins, nhà sáng lập của công ty Collaborations Pharmaceuticals, công bố nghiên cứu của mình.

"Đó là một khoảnh khắc đáng kinh ngạc", bà nói. "Mọi người đều nghĩ rằng, việc sử dụng các loại thuốc với mục đích trái đạo đức đã là một mối lo lắng cho các nhà khoa học. Giờ đây với công nghệ AI, nỗi sợ này còn lớn hơn nhiều", bà Filippa Lentzos cho hay.

Được biết, bà Lentzos đã hợp tác cùng với ông Ekins để viết một bản báo cáo cho tạp chí Nature Machine Intelligence. Kết quả báo cáo cho biết, một số chất được phần mềm AI tìm thấy có tính độc hại cao hơn nhiều so với những loại vũ khí sinh học được biết đến hiện tại.

Chính vì mối nguy hiểm tiềm ẩn, Công ty Collaborations Pharmaceuticals đã xóa những thư viện dữ liệu này và đang có kế hoạch giới hạn việc ứng dụng công nghệ của chính công ty. Nhóm tác giả khuyến nghị, giới chức trách nên có một đường dây nóng để có thể thông báo những trường hợp nghi ngờ hành động trái đạo đức.

Công nghệ trí tuệ nhân tạo sẽ không tự sản xuất ra các phân tử mà cung cấp những công thức pha trộn để có thể chế tạo ra các loại thuốc độc. Việc sản xuất còn có thể được thuê ngoài tại các công ty thương mại trong lĩnh vực tổng hợp và sản xuất, một ngành được hưởng những chính sách lỏng lẻo và ít có giám sát.

Bà Lentzos cho rằng, những kiến thức lập trình và hóa học để làm những việc trái đạo đức không dành cho những tay mơ. Vậy nhưng, việc tạo các loại chất này không nằm ngoài khả năng của cả một quốc gia. Nếu như những dự án này đang được thực hiện, đó sẽ không phải là một điều bất ngờ.

GenK