Báo Nga đổ tội cho phi hành gia Mỹ cố tình chọc thủng tàu vũ trụ Soyuz để được cho về Trái đất sớm

Thông tấn xã chính thức của nhà nước Nga, TASS, hôm qua 12/8 đã xuất bản một bài báo được báo giới Mỹ cho là có nội dung "phỉ báng" về phi hành gia Serena Auñón-Chancellor của NASA. Nội dung bài viết đó tuyên bố rằng Auñón-Chancellor đã bị suy sụp tinh thần trong không gian, sau đó làm hỏng một tàu vũ trụ của Nga để được trở về Trái đất sớm.

Bối cảnh của bài báo xoay quanh sự cố cập bến gần đây, được ví gần như là một thảm họa không gian, bởi mô-đun khoa học Nauka của Nga với Trạm vũ trụ quốc tế ISS. Bài báo của TASS đã đưa ra 12 luận điểm bác bỏ những lời chỉ trích trên các ấn phẩm của Mỹ, khi đưa tin về vụ việc và đặt ra câu hỏi về tương lai của mối quan hệ đối tác giữa Cơ quan Vũ trụ Liên bang Nga (Roscosmos) và NASA trong không gian.

Một trong số các luận điểm đã nhắc lại một sự cố năm 2018 - một vết thủng 2 mm trong mô-đun quỹ đạo của tàu vũ trụ Soyuz MS-09 đã cập bến Trạm Vũ trụ Quốc tế. Nhà du hành vũ trụ Nga Sergey Prokopyev, phi hành gia Alexander Gerst của Cơ quan Vũ trụ Châu Âu và phi hành gia Auñón-Chancellor của NASA đã bay đến trạm ISS bằng tàu Soyuz này vào tháng 6. Và vụ rò rỉ do lỗ thủng được phát hiện vào cuối tháng 8.

Hình ảnh lỗ hổng trên Soyuz MS-09 cập bến Trạm Vũ trụ Quốc tế vào năm 2018.

Nếu không được kiểm soát, lỗ nhỏ này sẽ làm giảm áp suất của mô-đun trong khoảng hai tuần. May mắn thay, các phi hành gia đã có thể vá lỗ hổng bằng epoxy, và tàu vũ trụ Soyuz được coi là an toàn để đưa phi hành đoàn gồm ba người này trở lại Trái đất.

Và bài báo của TASS tập trung sự chú ý vào việc những gì đã làm xuất hiện lỗ thủng này. Một cuộc tấn công bởi các thiên thạch nhỏ (micrometeoroid) đã bị loại trừ. Một số phương tiện truyền thông Nga đưa tin rằng nó là do lỗi sản xuất hoặc thử nghiệm gây ra, và đây có vẻ là giả thuyết hợp lý nhất.

Để có thêm dữ liệu, hai phi hành gia người Nga đã tiến hành chuyến đi bộ ngoài không gian vào tháng 12/2018 và dùng dao cắt qua lớp cách nhiệt bên ngoài của tàu Soyuz. Họ đã lấy mẫu vị trí nơi có lỗ thủng và chụp hình ảnh độ nét cao, đồng thời quay video bằng GoPro hình ảnh bên ngoài của địa điểm rò rỉ để giúp các nhà điều tra Nga xác định điều gì đã gây ra lỗ hổng. Các phi hành gia Prokopyev, Gerst và Auñón-Chancellor sau đó cũng đã trở về Trái đất an toàn trên tàu Soyuz vào cuối tháng 12. Không có báo cáo công khai về kết quả cuộc điều tra nào được đưa ra sau đó.

Phi hành đoàn của Soyuz MS-09 (Sergey Prokopyev, Alexander Gerst và Serena Auñón-Chancellor) trên Trạm Vũ trụ Quốc tế vào năm 2018.

Tuy nhiên, trong báo cáo được công bố hôm qua, TASS đã mở lại vụ việc. Trong đó, nhà báo Mikhail Kotov đã phỏng vấn một "quan chức cấp cao trong ngành vũ trụ Nga" ẩn danh. Tuy nhiên, tờ ArsTechnica đã dựa trên những bình luận của người này và nhận định đây có thể là người đứng đầu Roscosmos, Dmitry Rogozin.

Dưới đây là bản dịch của phần có liên quan. Bài báo gốc được xuất bản bằng tiếng Nga:

Để xác định điều gì thực sự đã xảy ra trong sự cố "lỗ hổng trên tàu Soyuz", đã có một số chuyến đi bộ vào không gian của các nhà du hành vũ trụ Nga vào tháng 12 năm 2018. Họ đã đến mô-đun quỹ đạo của con tàu (Soyuz) đã bị hư hỏng và thực hiện các thử nghiệm cần thiết.

Hãy nhớ rằng loại thiệt hại này không thể xảy ra trên Trái đất, vì con tàu được thử nghiệm trong buồng chân không trước khi phóng. Nếu có bất kỳ lỗ thủng nào, áp suất trong con tàu sẽ giảm nhanh chóng và nó sẽ không vượt qua bài kiểm tra chân không. Do đó Roscosmos đã loại trừ kịch bản Soyuz MS-09 bị hư hại trên Trái đất.

Nguồn tin giấu tên của tôi cho biết liên quan đến khả năng lỗ hổng đã được tạo ra khi đang ở trên quỹ đạo, cần phải tính đến một số trường hợp. Thứ nhất, căn bệnh của nữ phi hành gia NASA, cũng là sự cố đầu tiên được biết đến, là huyết khối tĩnh mạch sâu và việc Serena Maria Auñón-Chancellor mắc phải chứng bệnh này đã được đăng trên một bài báo khoa học chỉ sau khi cô ấy đã trở lại Trái đất. Theo nguồn tin giấu tên của tôi, căn bệnh này có thể gây ra ''một cuộc khủng hoảng tâm lý cấp tính'', dẫn đến những nỗ lực bằng nhiều cách khác nhau để tăng tốc độ trở lại hành tinh của cô ấy. Thứ hai, vì một lý do nào đó mà Roscosmos không xác định được, máy quay video ở điểm giao nhau giữa giao lộ phân đoạn của Nga và Mỹ đã không hoạt động vào thời điểm đó. Thứ ba, người Mỹ từ chối thực hiện kiểm tra bằng máy phát hiện nói dối, trong khi các nhà du hành vũ trụ Nga đã tiến hành bài kiểm tra này. Thứ tư, Nga chưa bao giờ có cơ hội nghiên cứu các công cụ và mũi khoan trên ISS, để xem liệu có bất kỳ dấu hiệu nào của các mảnh kim loại từ vỏ của mô-đun quỹ đạo của con tàu hay không.

Cuối cùng, và thứ năm, trong số 8 lỗ thủng chỉ có một lỗ đi xuyên qua thân tàu. Những người khác đã bỏ ý tưởng về mũi khoan, nhưng điều này là dấu hiệu cho thấy đó là việc khoan trong điều kiện không trọng lượng và không cần hỗ trợ. Một lỗ đã được khoan vào trong phần khung (sườn ngang của thân tàu), tức là bất kỳ ai khoan lỗ đó đều không được đào tạo về thiết kế chế tạo tàu Soyuz."

Nói một cách rõ ràng hơn, bài báo của TASS cho rằng tình trạng sức khỏe của nữ phi hành gia NASA có thể đã gây ra "khủng hoảng tâm lý" khiến cô muốn quay trở lại mặt đất sớm. Giả thuyết được đưa ra ở đây là bằng cách làm hỏng tàu vũ trụ Soyuz, Auñón-Chancellor sẽ buộc chính quyền Nga và NASA cho phép cô trở lại Trái đất ngay lập tức.

"Không ai là hoàn hảo cả. Phi hành gia là con người, và tất cả mọi người đều có sai sót. Nhưng ý tưởng cho rằng một phi hành gia NASA đã quyết định khoan sâu qua một mô-đun áp suất, để đối mặt với chân không ở phía bên kia, là phi lý", tờ ArsTechnica nhận định.

Ngoài ra, tờ báo của Mỹ này cũng phản biện lại các lập luận trên trang TASS, khi cho rằng có một lời giải thích hợp lý hơn cho lỗ hổng. Đó là sự cố đã xảy ra trên Trái đất, trước khi phóng. Ví dụ như một kỹ thuật viên đã vô tình làm hỏng tàu vũ trụ Soyuz và tìm cách che đậy lỗi này bằng cách dán một miếng dán tạm thời, sử dụng một dạng keo siêu dính nào đó. Việc chữa tạm thời này đã giúp con tàu vượt qua cuộc thử nghiệm buồng chân không trên Trái đất, nhưng cuối cùng đã thất bại trong quá trình hoạt động kéo dài và ảnh hưởng môi trường khắc nghiệt trên quỹ đạo.

Còn về phía NASA, cơ quan này cũng đã đưa ra phản hồi của mình đối với câu chuyện của TASS, thông qua một tuyên bố chính thức:

"Tất cả các đối tác của Trạm vũ trụ quốc tế đều tận tâm với sự an toàn của sứ mệnh và phúc lợi của phi hành đoàn. Các đối tác của Trạm vũ trụ quốc tế đều tham gia vào nhiều cuộc đánh giá trước mọi hoạt động chính của trạm để đánh giá và đảm bảo sự an toàn của tất cả các thành viên phi hành đoàn. Lỗ hổng được phát hiện vào cuối tháng 8/2018 bởi phi hành đoàn trạm vũ trụ đã nhanh chóng được bịt kín, khôi phục áp suất kín khí cho trạm. Các nhà du hành vũ trụ Nga đã thực hiện một chuyến đi bộ vào tháng 12 năm đó để thu thập dữ liệu kỹ thuật bổ sung cho các chuyên gia Nga trên Trái đất và để xem xét bên ngoài hiệu quả của việc sửa chữa bên trong. Tàu vũ trụ Soyuz đã được kiểm tra kỹ lưỡng và được coi là an toàn để phi hành đoàn trở về Trái đất, điều mà nó đã thực hiện, vào ngày 20/12/2018.

Để bảo vệ quyền riêng tư của họ, tổ chức sẽ không thảo luận về thông tin y tế liên quan đến các thành viên phi hành đoàn."

Tuyên bố này của NASA không minh oan cho Auñón-Chancellor.

Nhưng theo quan điểm của tác giả bài viết, NASA đã cân nhắc xem liệu họ có nên ủng hộ phi hành gia của mình và phản ứng với một giả thuyết vô lý, hay tìm cách tránh tham gia vào một cuộc đấu trí với Roscosmos. Và có vẻ như họ đã chọn cái sau.

Genk