Điện thoại di động bắt đầu hết thời vì cuộc cách mạng AI?

Thời đại mà con người thường xuyên cúi mặt xuống chiếc điện thoại, thời hai ngón tay cái di chuyển với “tốc độ ánh sáng” trên màn hình smartphone đang dần kết thúc.

Các chuyên gia cho rằng lệnh giọng nói và trợ lý ảo sẽ trở nên vượt trội so với điện thoại di động. Và ngay ở hiện tại, các thiết bị mới như kính, nút bấm hoặc đồng hồ đang cùng tồn tại với điện thoại di động và sẽ dần đóng vai trò mạnh mẽ hơn.

Một phụ kiện cá nhân thiết yếu, một trợ lý hữu ích trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta và còn như một biểu tượng cho địa vị - chiếc điện thoại di động, kể từ khi iPhone xuất hiện vào năm 2007, đã là một sản phẩm thống trị, khó gì có thể so sánh trong đời sống con người. Nhưng có lẽ giai đoạn đỉnh cao đó đã kết thúc. Có những dấu hiệu cho thấy sự suy giảm không thể tránh khỏi của điện thoại di động. Nghiện màn hình là một nỗi ám ảnh ngày càng tăng mà điện thoại thông minh gần như phải chịu mọi trách nhiệm. Theo một nghiên cứu được công bố năm ngoái trên “Tạp chí Quốc tế về Sức khỏe Tâm thần và Nghiện”, gần 1/3 số người dùng điện thoại thông minh có nguy cơ cao mắc chứng nghiện nghiêm trọng.

Điện thoại di động từ chỗ được coi là một đối tượng mong muốn trở thành một thiết bị có hại. Ngắt kết nối kỹ thuật số được khuyến nghị như một từ đồng nghĩa với sức khỏe tâm thần tốt hơn.

Ngoài ra còn có một thực tế: ngày càng có ít điện thoại được bán ra. Amy Webb, Giám đốc điều hành của Future Today Institute, một công ty tư vấn giúp các công ty phát hiện xu hướng công nghệ, nhấn mạnh: “Mọi người vẫn đang mua điện thoại thông minh, tôi không nói rằng đột nhiên không có ai sử dụng điện thoại di động, nhưng con số này đang giảm dần”.

Công ty tư vấn này vào năm 2017 đã đánh giá rằng thời điểm bắt đầu kết thúc của điện thoại thông minh do doanh số bán hàng trì trệ (tất cả chúng ta đều đã có điện thoại di động, thị trường không còn phát triển mạnh nữa). Những con số sẽ không bao giờ quay trở lại những ngày huy hoàng trước đây, “nếu chúng ta nghĩ về thập kỷ tới - thay vì chỉ sử dụng một chiếc điện thoại sẽ có nhiều thiết bị khác nhau. Và những thiết bị này sẽ thay thế smartphone. Điều này đã bắt đầu xảy ra” – Future Today Institute đánh giá.

Kính thực tế ảo Vision Pro của Apple. Ảnh: Wired

Thời đại mà con người thường xuyên cúi mặt trên một màn hình chữ nhật, thời của những khuôn mặt được hắt lên thứ ánh sáng xanh từ điện thoại, thời của hai ngón tay cái di chuyển với “tốc độ ánh sáng” trên tấm dán bảo vệ màn hình đang dần kết thúc.

Vào năm 2022, số lượng đơn vị điện thoại di động được giao hàng trên toàn cầu đã giảm mạnh: ít hơn 11,3% so với năm trước. Trong quý cuối cùng của năm, khi Giáng sinh được cho là sẽ thúc đẩy lượng tiêu thụ tăng lên thì mức giảm thậm chí còn rõ rệt hơn, 18,3%. Và xu hướng này vẫn tiếp diễn vào năm ngoái, với mức giảm 3,2% hoặc 4%, theo các nhà phân tích khác nhau.

Nhiều công cụ tiện ích mới làm "lu mờ" smartphone

Tất nhiên, điện thoại di động, thứ đã cách mạng hóa cuộc sống của chúng ta, sẽ vẫn tồn tại. Một số tiện ích có thể là lựa chọn thay thế cho những mục đích sử dụng mà chúng ta đã cung cấp cho nó. Ví dụ: AI Pin là một huy chương điện tử hình vuông nhỏ treo trên quần áo. Nó nhận lệnh bằng giọng nói: hỏi dự báo thời tiết, xem có nhà hàng nào trong khu vực hay bất kỳ câu hỏi nào bạn sẽ hỏi Google. Nó phản hồi cũng bằng giọng nói nhờ trí tuệ nhân tạo. Nếu chúng ta muốn, nó cũng sẽ chiếu một màn hình phát quang màu xanh lá cây lên tay người dùng cho phép đọc các văn bản nhỏ.

Thiết bị đeo AI mới mang tên AI Pin, được gắn trên áo. Ảnh: Techcrunch

Rabbit R1 cũng chạy theo ý tưởng tương tự. Đây là một thiết bị vừa cổ điển vừa phức tạp, đồng thời nhận được truy vấn bằng giọng nói (và cũng có màn hình nhỏ).

Alexander Manu, giáo sư tại Khoa Thiết kế tại Đại học OCAD ở Toronto (Canad), người đã nghiên cứu các xu hướng công nghệ trong nhiều thập kỷ, cho biết: “Rabbit R1 thực hiện chính xác những điều tương tự như một trợ lý giọng nói tiên tiến”. “Tôi có thể yêu cầu nó đặt vé máy bay và khách sạn cho tôi. Trên thực tế, khi sử dụng nó, tôi đã quay ngược lại 25 năm trước, thời điểm tôi gọi cho đại lý du lịch của mình để đặt vé cho một điểm đến”, ông Manu nói.

Danh sách các thiết bị tương tự vẫn tiếp tục dài ra. Ví dụ, sản phẩm mới ra mắt lớn nhất của Apple là kính Vision Pro, cho phép người dùng nhìn thấy môi trường xung quanh thông qua hình ảnh được chụp bởi camera có độ phân giải cao. Họ kết hợp nhận thức trực quan này với việc phát lại video và nội dung khác. Nó giống như thể người dùng đang ở trong một rạp chiếu phim riêng tư khổng lồ có cửa sổ nhìn ra thế giới.

Theo các nhà sáng tạo, không có sản phẩm nào trong số các thiết bị như vậy nhắm tới mục đích thay thế cho điện thoại di động, nhưng không thể tránh khỏi ý nghĩ rằng chúng đang đi theo hướng đó.

Các thiết bị như kính thông minh Lucyd cũng đi theo hướng tương tự và là thiết bị đầu tiên tích hợp ChatGPT: chúng hiểu các yêu cầu bằng ngôn ngữ tự nhiên.

Bên cạnh đó, Meta đã ra mắt sản phẩm của riêng mình với sự cộng tác của thương hiệu kính Ray-Ban trong khi các nhà sản xuất điện thoại di động TCL và Oppo cũng đã giới thiệu kính thông minh của riêng họ.

Đối với giáo sư Manu, sự phong phú của các lựa chọn thay thế dám thách thức điện thoại di động là dấu hiệu cho thấy sự yếu kém ngày càng tăng của mobile phone.

“Mọi người hiện nay chỉ trích AI Pin và Rabbit R1, nhưng nếu chúng ta dừng lại để nghĩ, mọi người cũng chỉ trích iPhone khi nó mới ra mắt. Họ chế nhạo và nói rằng Apple sẽ thất bại”.

Ông Manu giải thích: “Bạn phải nhớ rằng đây là một quá trình chuyển đổi. Chúng ta sẽ đi từ một thiết bị đến nhiều thiết bị. Nếu nhớ lại năm 1998, tôi có một máy tính xách tay, một đầu DVD di động, một máy nghe nhạc MP3 và một đĩa MiniDisc. Và sau này tất cả các thiết bị này đã trở thành một, đó là điện thoại thông minh. Với trí tuệ nhân tạo, chúng ta đang hướng tới một tập hợp gồm nhiều thiết bị. Chúng ta sẽ thấy nhiều thứ khác. Sẽ có rất nhiều thử nghiệm”.

Ý tưởng ở đây là mỗi người sẽ có một kho thiết bị và trí tuệ nhân tạo sẽ kết nối tất cả chúng. Chính công nghệ này sẽ giáng đòn chí tử vào điện thoại di động.

“Chúng ta đã tạo ra nhiều ứng dụng. Và theo thời gian, chúng tôi nhận ra rằng cuối cùng điều chúng ta muốn không phải là bản thân ứng dụng mà là lợi ích mà nó mang lại. Và trí tuệ nhân tạo sẽ là thứ tạo ra những kết quả có lợi mà chúng ta mong muốn”, Giáo sư Manu nói.

Giao tiếp giọng nói sẽ vượt trội

Dịch vụ trí tuệ nhân tạo kiểu ChatGPT sẽ cho phép bạn sử dụng tai nghe để gọi điện hoặc thực hiện truy vấn chỉ bằng giọng nói của mình. Vai trò của điện thoại thông minh bị giảm sút. Khi các phòng thí nghiệm công nghệ phát triển, giao tiếp bằng giọng nói giữa con người và máy móc sẽ hiệu quả hơn nhiều so với trước đây với Siri hay Alexa.

Cách ưa thích để giao tiếp với máy móc là nói chuyện, giống như với con người. Và những gì nuôi dưỡng trí tuệ nhân tạo như loại đang tồn tại trên thị trường hiện nay mới chỉ là bước khởi đầu. Chúng ta đang tiến gần hơn đến việc bắt đầu một cuộc trò chuyện trôi chảy với trí tuệ nhân tạo, theo phong cách của Robert Downey Jr. – tức là Tony Stark trong Iron Man, khi anh có thể nói đùa cả với Jarvis (trợ lý kỹ thuật số).

Sự thay đổi như vậy cũng sẽ có tác động đến nền kinh tế. Theo dự báo, trí tuệ nhân tạo sẽ tạo ra doanh nghiệp trị giá 1,3 nghìn tỷ USD vào năm 2030, so với 150,2 tỷ USD vào năm ngoái. Lý do là nó sẽ có mặt ở mọi nơi và trên mọi thiết bị có thể. Trong số đó có những thiết bị được gọi là thiết bị đeo: đồng hồ thông minh, vòng tay, tai nghe và thậm chí cả nhẫn.

Villanueva cho biết thêm: “Ngày nay, điện thoại di động liên quan đến việc nhìn, đọc và sử dụng tay của bạn. Có lẽ chúng ta sẽ có thể làm được nhiều việc hơn với giao diện giọng nói. Không phải điện thoại di động sẽ biến mất mà chúng ta sẽ tương tác nhiều hơn bằng giọng nói. Đây là một cuộc cách mạng”.