Khi tỷ phú Nhật Bản quay lưng: Từng kiếm hàng tỷ USD ở Trung Quốc và tự nhận mình là người gốc Hoa, Son Masayoshi bất ngờ tuyên bố sẽ ngừng đầu tư vào Trung Quốc

Người sáng lập kiêm CEO tập đoàn viễn thông đa quốc gia Nhật Bản SoftBank, Son Masayoshi, là một trong những nhà đầu tư mạo hiểm nổi tiếng thế giới và từng mạnh tay đầu tư vào các công ty khởi nghiệp công nghệ ở Trung Quốc. Tuy nhiên, trong một cuộc gọi thu nhập (Earnings Call) mới đây, ông đã gây bất an cho các nhà đầu tư khi cho biết quỹ Softbank Vision Fund của mình có thể sẽ tạm dừng các giao dịch mới tại Trung Quốc trong một hoặc hai năm, trong bối cảnh chính quyền nước này đang mạnh tay kiểm soát hoạt động của các tập đoàn công nghệ lớn.

Tin tức này đã ngay lập tức gây ra một sự chấn động lớn, đặc biệt là với cộng đồng mạng Trung Quốc.

Bởi Son Masayoshi từng tự nhận mình là người gốc Hoa, với tổ tiên từng sống ở Phủ Điền, tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc. Ông cho biết tổ tiên mình trong quá khứ đã chuyển từ Phủ Điền sang Hàn Quốc, sau đó tới thế hệ ông nội của ông đã tiếp tục di chuyển từ Hàn Quốc sang Nhật Bản. Tuyên bố này từng nhận được rất nhiều sự đồng cảm, cũng như ủng hộ của cộng đồng mạng nói chung và các nhà đầu tư Trung Quốc nói riêng.

Masayoshi Son thân thiết với Jack Ma trong một sự kiện truyền thông ở Trung Quốc.

Tại Trung Quốc, Son Masayoshi cũng được coi là doanh nhân Nhật Bản thành công nhất và nổi tiếng nhất. Các khoản đầu tư của ông vào doanh nghiệp Trung Quốc có thể nói là khá mát tay, mang lại hàng tỷ USD lợi nhuận. Chỉ tính riêng khoản đầu tư vào tập đoàn Alibaba đã chiếm tới 39% giá trị tài sản công ty. Các danh mục đầu tư vào startup Trung Quốc cũng chiếm tới 23% quỹ Vision Fund.

Son cũng được biết đến với các khoản đầu tư lớn vào ByteDance, nền tảng gọi xe Didi Chuxing và công ty cung cấp dịch vụ vận chuyển hàng hóa Full Truck Alliance. Tuy nhiên, các khoản đầu tư vào Didi và Full Truck đã trở thành thảm họa khi các công ty đã bị điều tra về những lo ngại liên quan tới bảo mật dữ liệu. Cả hai công ty đều đã niêm yết cổ phiếu tại New York vào tháng 6, nhưng giá cổ phiếu đã lần lượt giảm 37% và 26% so với đợt IPO.

Zhangmen Education, một công ty dạy kèm và cũng là một khoản đầu tư khác của SoftBank, cũng đã bị tổn thương do các hoạt động trong ngành này hiện bị sa lầy bởi các quy định kiểm soát ngặt nghèo mới được chính quyền Trung Quốc đưa ra.

Động thái kinh doanh của Son Masayoshi rất dứt khoát, nhưng vì thế nó không nhận được sự ủng hộ của những người từng hâm mộ ông.

Trong cuộc gọi thu nhập diễn ra tuần trước, Son cho biết ông sẽ thực hiện một cách tiếp cận thận trọng ở Trung Quốc cho đến khi tác động của các quy định và chính sách mới trở nên rõ ràng hơn. Các bình luận của ông đã được dịch và chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội Trung Quốc, gây ra nhiều cuộc tranh luận gay gắt.

"Bây giờ Son Masayoshi lựa chọn như vậy, cũng khiến người ta nhìn ra bản chất doanh nhân của ông ta", trang Sina nhận định.

"Người dân Phủ Điền không có con cháu nào như vậy"

"Để kiếm tiền, có thể tùy tiện nhận tổ tiên, loại người này không phải người tốt!", một người dùng để lại bình luận.

David Zhang, đối tác quản lý sáng lập tại công ty đầu tư Matrix Partners China, cho rằng sự thận trọng của Son có thể ảnh hưởng đến các nhà đầu tư mạo hiểm khác đang xem xét các giao dịch ở Trung Quốc.

"“Mặc dù tuyên bố của Son là tiếng nói của một bên, nhưng nó sẽ lan truyền rộng rãi và ảnh hưởng đến nhịp điệu và quyết tâm của nhiều tổ chức đầu tư, và nó đương nhiên sẽ có tác động đến tốc độ tài trợ và tỷ lệ thành công", Zhang cho biết.

Genk