Người Việt quá “dễ dãi” khi sử dụng Facebook

Qua vụ việc lộ thông tin 50 triệu tài khoản Facebook, chuyên gia Bkav cho rằng vụ việc cũng đặt ra vấn đề khi mạng xã hội phát triển nhanh với quy mô rộng và mang lại nhiều lợi ích trong kết nối, chia sẻ thông tin thì mặt trái của nó cũng phát sinh nhiều vấn đề trong việc quản lý sử dụng thông tin cá nhân (Ảnh minh họa. Nguồn: Internet)

Cẩn trọng khi click vào các ứng dụng trên Facebook

Một trong những sự kiện ICT nổi bật, thu hút sự quan tâm của nhiều người trong tuần qua là vụ bê bối lộ thông tin của 50 triệu tài khoản Facebook. Cụ thể, ngày 17/3/2018, 2 tờ báo nổi tiếng tại Anh và Mỹ là New York Times và Guardian đã đồng loạt đưa tin kèm theo những bằng chứng về việc Facebook đã cho phép một công ty nghiên cứu tên là Cambridge Analytica lấy đi thông tin của 50 triệu tài khoản người dùng.

Trong thông tin chia sẻ với báo chí vào ngày 22/3 vừa qua liên quan đến vụ việc nêu trên, đại diện Facebook tại Việt Nam cũng cho rằng những điều đã xảy ra với Cambridge Analytica đã tạo một lỗ hổng trong niềm tin của Facebook và quan trọng hơn, điều này làm giảm niềm tin của mọi người dành cho Facebook trong việc bảo vệ những dữ liệu họ chia sẻ.

Ở góc độ của chuyên gia bảo mật, ông Ngô Tuấn Anh, Phó Chủ tịch phụ trách An ninh mạng của Bkav nhận định, trong vụ việc này, Facebook đã để cho 1 bên thứ 3 truy cập, khai thác thông tin cá nhân của 50 triệu tài khoản Facebook; các thông tin được thu thập và sử dụng là thói quen, danh sách bạn bè, thông tin được người dùng Facebook “công khai”.

“Những thông tin này được cho là sử dụng trong cuộc bầu cử Tổng thống tại Mỹ. Cho đến thời điểm hiện tại chưa có thông báo chính thức và ghi nhận nào về việc lộ mật khẩu tài khoản Facebook hay không? Như vậy, hiện tại người dùng Việt Nam có thể tạm yên tâm về tài khoản của mình bởi phạm vi lộ lọt thông tin quy mô lớn này của 50 triệu tài khoản ở Mỹ là chủ yếu”, ông Tuấn Anh cho hay.

Tuy nhiên, vị chuyên gia này cũng cho rằng, qua vụ việc đặt ra một vấn đề là khi mạng xã hội phát triển rất nhanh với quy mô rộng và mang lại nhiều lợi ích trong việc kết nối, chia sẻ thông tin thì mặt trái của nó cũng phát sinh nhiều vấn đề trong việc quản lý sử dụng thông tin cá nhân của người dùng.

Theo chuyên gia Bkav, các ứng dụng dạng trắc nghiệm được chia sẻ trên Facebook thông thường sẽ yêu cầu người dùng đăng nhập bằng tài khoản Facebook và cho phép ứng dụng truy cập thông tin cá nhân, bạn bè, tên, tuổi giới tính, và các thông tin “công khai” khác... (Ảnh minh họa).

Trên thực tế, hiện nay ở Việt Nam đang có rất nhiều ứng dụng được chia sẻ trên nền Facebook theo dạng trắc nghiệm, thu hút khá đông người dùng click để giải trí như: “Bạn là ai?”, “Bạn giống ai nhất?” Bao giờ bạn giàu?... Tại thời điểm này, khi thông tin về vụ lộ thông tin 50 tài khoản Facebook vẫn đang là tâm điểm thu hút sự quan tâm của dư luận, không ít người dùng lo ngại liệu việc họ click vào các ứng dụng giải trí này có dẫn đến việc lộ, lọt thông tin, dữ liệu cá nhân hay không?

Giải đáp băn khoăn của người dùng, chuyên gia Bkav cho biết, các ứng dụng dạng trắc nghiệm trên nền Facebook kể trên thông thường sẽ yêu cầu người dùng đăng nhập bằng tài khoản Facebook và cho phép ứng dụng truy cập thông tin cá nhân, bạn bè, tên, tuổi giới tính, và các thông tin “công khai” khác…

“Điều này đồng nghĩa với việc người dùng đã chia sẻ thông tin của mình cho ứng dụng đó. Mục đích của những người phát triển các ứng dụng dạng này là thu thập thông tin cá nhân được công khai trên Facebook và sử dụng dữ liệu đó cho các mục đích khác nhau, mà chủ yếu quảng cáo. Trong trường hợp xấu, các thông tin cá nhân như số điện thoại, địa chỉ… của người dùng Facebook có thể bị sử dụng cho những mục đích nguy hiểm như lừa đảo”, ông Tuấn Anh cảnh báo.

Người dùng còn lơ là, dễ dãi trong việc bảo vệ dữ liệu cá nhân

Phó Chủ tịch phụ trách an ninh mạng của Bkav Ngô Tuấn Anh cũng nhấn mạnh, với tốc độ phát triển nhanh của mạng xã hội, Facebook đã trở thành mảnh đất màu mỡ cho việc khai thác thông tin người dùng. “Bởi vậy về lâu dài, chúng ta rất cần có những quy định rõ ràng hơn trong việc quản lý, sử dụng khai thác thông tin cá nhân trên các mạng xã hội để có thể đảm bảo an toàn người dùng”, ông Tuấn Anh nói.

Phó Chủ tịch Bkav Ngô Tuấn Anh nhấn mạnh, với tốc độ phát triển nhanh của mạng xã hội, Facebook đã trở thành mảnh đất màu mỡ cho việc khai thác thông tin người dùng (Ảnh minh họa. Nguồn: Internet)

Tuy nhiên, các chuyên gia bảo mật cũng nhấn mạnh đến việc bản thân người dùng cần phải nâng cao nhận thức, trách nhiệm tự bảo vệ thông tin, dữ liệu của mình khi tham gia vào các mạng xã hội. Trao đổi với ICTnews mới đây, chuyên gia CMC InfoSec đã một lần nữa nhấn mạnh: “Việc bảo vệ các thông tin cá nhân của người dùng trên mạng xã hội không chỉ là trách nhiệm của nhà cung cấp ứng dụng, mà còn là trách nhiệm của mỗi cá nhân khi tham gia vào các mạng xã hội này”.

Trong chia sẻ với báo chí hồi cuối năm ngoái, đại diện Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) đã chỉ rõ, nhận thức về an toàn thông tin vẫn là điểm yếu nhất của cả cơ quan, tổ chức và người dùng Việt Nam: “Thời gian qua, măc dù nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của công tác bảo đảm an toàn thông tin đã tăng lên; song sự gia tăng nhận thức chậm hơn so với những diễn biến, nguy cơ mất an toàn thông tin đang xảy ra từng giây, từng phút trong thế giới mạng”.

Sự lơ là, “dễ dãi” của các đơn vị và người dùng Việt Nam trong đảm bảo an toàn thông tin, bảo vệ thông tin, dữ liệu cũng được thể hiện rõ qua hàng loạt thông tin, số liệu được nêu ra trong nhận định về bức tranh an ninh mạng Việt Nam năm 2017, đó là: nhiều người dùng chưa có thói quen quan tâm đến an ninh của thiết bị, có tới 76% camera IP tại Việt Nam vẫn dùng tài khoản và mật khẩu mặc định của nhà sản xuất; 55% người dùng sử dụng chung 1 mật khẩu cho các tài khoản tại nhiều dịch vụ trực tuyến khác nhau…

Trong trao đổi với báo chí về vấn đề bảo vệ dữ liệu người dùng nhìn từ vụ việc lộ thông tin 50 triệu tài khoản Facebook, ông Ngô Tuấn Anh nhận định, hiện nay ý thức bảo mật thông tin cá nhân của người dùng đã có cải thiện, tuy nhiên mức độ “dễ dãi” trong quá trình sử dụng Facebook vẫn ở mức cao. Khi có các vụ tấn công, lừa đảo xảy ra trên mạng xã hội thì vẫn có rất nhiều nạn nhân. Theo một thống kê của Bkav vào cuối năm 2017, có tới tới 63% người dùng Internet thường xuyên đọc được tin tức giả mạo trên mạng xã hội, trong đó 40% là nạn nhân hằng ngày.

Từ thực tế này, chuyên gia Bkav cho rằng, khi tham gia mạng xã hội , người dùng cần xây dựng cho mình khả năng đề kháng trước các thông tin giả mạo bằng cách biết đặt ra nghi vấn; tốt hơn nữa là chủ động kiểm chứng khi nhận được thông tin từ nguồn không tin tưởng. Người sử dụng cần cài thường trực phần mềm an ninh để có thể được bảo vệ tự động.

Đối với những người dùng đã từng cho phép các ứng dụng trên nền Facebook truy cập vào thông cá nhân, bạn bè, tên, tuổi giới tính và các thông tin “công khai” khác, chuyên gia Bkav khuyến nghị họ cần rà soát và gỡ bỏ ngay những ứng dụng ko cần thiết. Cụ thể, người dùng có thể vào mục “Cài đặt” và chọn “Ứng dụng” để kiểm tra.

Đồng thời, người dùng cũng cần hạn chế việc sử dụng các ứng dụng trên Facebook bởi không có gì là miễn phí. Nếu cần dùng ứng dụng, người dùng nhất thiết phải kiểm tra rõ các quyền ứng dụng yêu cầu khi truy cập. Ngoài ra, người dùng cũng không nên tùy tiện cài đặt ứng dụng, khi thấy ứng dụng đòi hỏi truy cập thông tin cá nhân của mình cần cân nhắc xem có nên hay không.